Bayanlar ve Baylar! Bu; kendisini "Dünyanın En Büyük Sihirbazı" olarak adlandıran bir adamın çok, çok, çok, çok, ama çok acıklı hikâyesidir. Kendisine dair çok, çok, ama çok büyük hayalleri olan bu adam, bir gün gerçek 'büyüklük' hakkında aslında hiçbir şey bilmediğini fark edecek...
Tiyatro BeReZe, 2006 yılında Ankara Üniversitesi D.T.C.F. Tiyatro Bölümü'nde tanışan Erkan Uyanıksoy, Elif Temuçin ve Firuze Engin tarafından kurulmuş. 2008'den bu yana çalışmalarına aralıksız olarak devam etmişler.
BeReZe ile ilk kez, Erkan Uyanıksoy ve Elif Temuçin'in The Commedia School'da akademik çalışmalar yapmak için gittikleri Kopenhag'da Gogol öykülerinden uyarladıkları "Hikâyeden Memurlar" oyunu ile tanışmıştım. Hikâye anlatıcılığıyla fiziksel tiyatronun bir araya getirildiği bu zorlayıcı çalışmada, çıplak bir sahnede, siyah pantolon-bluz giymiş iki genç insan, dekorsuz, kostümsüz ve aksesuarsız, yaş ya da cinsiyet gözetmeksizin karakterden karaktere geçiyorlar, tek veya iki kişiyken kalabalık guruplara dönüşüyorlardı.
Çalışmalarını, yurt içinde ve dışında devam ettiren toplulukla o günden beri yollarımız ne yazık ki pek kesişemedi. Ancak, geçen Uluslararası Tiyatro Festivali'nde Abdullah Cabaluz'un Oyunbaz'da yönettiği Tom Stoppard'ın Rosencrantz ve Guildenstern Öldüler oyununda Erkan Uyanıksoy'u Commedia dell'arte esintileri taşıyan çok başarılı bir Guildenstern olarak izleyebildim. Aynı Festivalde, Stüdyo 4 İstanbul'un Olmamış Mı?adlı ilginç çalışmasındaysa Firuze Engin'le de tanışma fırsatım oldu.
Bir de Abdullah Cabaluz'un nazik daveti sayesinde, İş Bankası çalışanlarından oluşan İş Oyuncuları topluluğuyla sahnelediği Shakespeare'in On İkinci Gece'sinde Erkan'ın olağanüstü Feste yorumunu izleyebilmiş olan az sayıda şanslı seyirciden biriyim.
Tiyatro BeReZe'nin Danimarkalı tiyatro ekibi Teatergruppen Batida ile gerçekleştirdiği, Søren Ovesen'in yazıp yönettiği yeni oyunu Fil'i, ikincikat-karaköy'de destek oyunları kapsamında izledim.
Teatergruppen Batida; 1985'den bugüne Brezilya'dan Kamerun'a, Japonya'dan İspanya'ya, Küba'dan Kuzey Kore'ye, yaklaşık 40 farklı ülkede oyunlarını sergileyen, Danimarka'da olduğu kadar dünyada da oldukça tanınan gezici bir tiyatro topluluğu.
BeReZe ile tanışıklıkları 2005 yılında başlamış. Türkiye-Danimarka ortak projesi Fil'in dünya prömiyeri 15 Ekim 2013'de Kopenhag'da, Türkiye prömiyeri 26 Ekim 2013'de Bursa'daki 18. Tiyatro Festivali'nde yapılmış.
Fil kısa bir oyun ama sanki "az ve öz"ün tarifi. Erkan Uyanıksoy ve Elif Temuçin, fantastik öğeler içeren bu nefis masalı, fiziksel tiyatrodan pantomime esintiler içeren müthiş bir birliktelikle anlatıyorlar. Bu kez Fil'in şiirsel metninin ağırlık merkezi biraz Elif Temuçin tarafına kaymış ama ne gam! Erkan ile Elif'in bu kusursuz uyumundan "Hikâyeden Memurlar"ı izlediğimde de çok etkilenmiştim. Fil'i izledikten sonra Sami Berat Marçalı'ya "bu ikisi sadece sahneyi değil yaşamı da paylaşırmışçasına uyumlular; ya evliler ya da beraber yaşıyorlar" dediğimde Sami, "Haklısınız, onlar karı-koca" cevabını vermişti.
Fil'in bir önemli artısı da genç, ihtiyar, çocuk her yaşa hitap edebilecek bir oyun oluşu. Sadece kaçırmayın değil, 9 yaşından büyükseler, mutlaka çoluğunuz çocuğunuz ya da torununuzla izleyin derim. Hele ilk kez tiyatroya gidiyorlarsa Fil'in onlarda tiyatro tutkusunu ateşleyeceği garanti.
Erdoğan Mitrani
Şalom
11 Aralık 2013