Tenkit

BeReZe’den ‘Macbeth / İki Kişilik Kâbus’

Tiyatro BeReZe, 2006’da Ankara Üniversitesi Tiyatro Bölümü'nde tanışan Erkan Uyanıksoy, Elif Temuçin ve Firuze Engin tarafından kurulmuş. 2008’den bu yana çalışmalarına, yurt içinde ve dışında aralıksız olarak devam ediyorlar.

Hikâye anlatıcılığıyla fiziksel tiyatroyu harmanlayan yenilikçi ve çok etkileyici çalışmaları Olsa Olmalı OlabilirHikâyeden Memurlar ve Fil’densonra, bu kez Shakespeare’in ‘Macbeth’inden Erkan Uyanıksoy veElif Temuçin’in uyarlayıp bütün karakterleri canlandırdıkları iki kişilik yorumuyla karşımızdalar. 

Sonda söyleyeceğimi en başta söyleyeyim. Onları tanıyan, yaptıklarını çok beğenen benim bile beklentilerimin çok üzerinde müthiş bir iş çıkarmışlar. Shakespeare’in trajedisini kendi imbiklerinden geçirerek yeniden söylerken, olayların trajik boyutunu göz ardı etmeyen, ancak gülünç tarafının da altını çizen kapkaranlık bir traji-komedi olarak yorumlamışlar. Lucile Larour ve Patricia Ulbricht’in sahne ve kostüm tasarımı da bu yoruma cuk oturmuş.

Oyunu yöneten ve ışık tasarımını yapan Doğu Akal’ın alçak gönüllülükle “her şeyi üçümüz birlikte yaptık” dediği, hikâye anlatıcılığı ve fiziksel tiyatroya pantomimin de katıldığı sahneleme birbirinden zeki ve parlak buluşlarla dolu.

İzlemenin tadını kaçırmamak için detaylara girmek istemiyorum ama özellikle atlıların ormanda gidişi, sevişme, cinayet ve cadılar bölümleri müthiş. Klasik Macbeth yorumlarında Lady Macbeth’in çıldırma sahnesindeki vicdan azabı çağrışımları bana hep yapay gelmiş, bu kadının yaptıklarından pişman olabileceğine hiç inanmamıştım. Bu sebeple Macbeth / İki kişilk Kâbus’da kötücüllüğünden vazgeçmeden delirip ölmesi çok hoşuma gitti.

Oyunculuklara gelirsek… Rosencrantz ve Guildenstern Öldüler’de Guildenstern ve On İkinci Gece’de Feste olarak izlemiş olanlar Erkan’ın nasıl bir fenomen oyuncu olduğunu zaten bilirler. Macbeth’de karakterden karaktere geçişleri, tek kişiden birkaç kişiye dönüşmesi olağanüstü. Gerçek yaşamdaki eşi Elif’le sahnede oluşturdukları birliktelik anlatılır gibi değil. Elif’in nasıl benzersiz bir oyuncu olduğuna gelince, ‘Olsa Olmalı Olabilir’i beraber izlediğimiz arkadaşımızın dediği gibi, “kızın elini ayağını bağlayıp ağzına bant yapıştırsan fark etmez, sadece gözleriyle bile oynar.”

Bu tiyatro mevsiminde kaçırılmaması gereken çok oyun var.Macbeth / İki kişilk Kâbus izlenmesi ‘şart’listesinin başlarında. Mart ayında Kadir Has Üniversitesi ve büyük olasılıkla Moda Sahnesi'nde olacaklar. İyi seyirler.

Erdoğan Mitrani
Şalom, 17 Şubat 2016